Fushata e vjeljes së ullinjve është në zhvillim të plotë, por mund të themi se shumica e ullinjve, veçanërisht në jug, ende nuk është mbledhur. Ndërkohë, megjithatë, klima e këtyre ditëve, me reshje të bollshme shiu dhe lagështi të lartë, po nxjerr në pah problemin e mizës së ullirit, që dukej se mund të vendosej në plan të dytë këtë vit pas klimës së nxehtë verore që kishte penguar përhapjen e saj. Si të përballemi, pra, me mizën kur jemi tashmë në prag të vjeljes? Këtë e kemi pyetur drejtorin e Shoqatës Ndërrajonale të Prodhuesve të Ullinjve, Enzo Gambin, pika jonë e çmuar e referencës agronomike në çështjet e vajit të ullirit.
Drejtor, vjelja është në zhvillim të plotë, por shumë ullishte janë ende për t’u përpunuar dhe po marrim lajme për infektime nga miza në disa zona. Si të veprohet?
“Muj i tetorit ka qenë gjithmonë shumë delikat për mizën e ullinjve, me temperatura dhe lagështi që favorizojnë infektimin. Ata që do të fillojnë të vjelin që tani e tutje, ose që do të fillojnë drejtpërdrejt në nëntor, mund të përballen me infektime në ullishte që aktualisht nuk janë të pranishme. Prandaj, duhet kryer një monitorim i kujdesshëm dhe, aty ku është e nevojshme, të ndërhyhet me produkte për mbrojtjen e bimëve”.
Çfarë të përdorim në këtë moment të veçantë?
“Duke filluar nga fakti se kemi një vjelje ullinjsh që nuk lejon kohëzgjatje të gjatë të karencës dhe nuk duhet të përdorim produkte që mund të lënë mbetje në vaj, për prodhimet konvencionale rekomandojmë deltametrinën që ka një veprim të fortë dhe një periudhë karence prej 7 ditësh. Për prodhimet organike, spinosadi ose vaji esencial i portokallit, piretro ose beauveria bassiana që janë insekticide natyrore. Këto, natyrisht, mund të përdoren edhe për prodhimet konvencionale. Për aktivitetin kundër depozituesve, distilati i drurit është zgjidhja më e mirë për momentin, pasi mund të përdoret edhe një ditë para vjeljes pa shkaktuar ndonjë problem as për ullinjtë dhe as për vajin”.
Pasi të kemi zgjidhur çështjen e mizës dhe të kemi përfunduar vjeljen, pyetja që prodhuesit e ullinjve kanë gjithmonë është e njëjta: Sa do të perfitoj?
“Ndryshimet klimatike po ndryshojnë mënyrat e llogaritjes së rendimenteve në laborator. Nuk është e lehtë këtë vit të bëhen parashikime të sakta bazuar në përmbajtjen e yndyrës në ullinj, pikërisht sepse klima që ndryshon në mënyrë të vazhdueshme çon në vlerësime të ndryshme. Prandaj, vlejnë të dhënat që po regjistrojmë në mullinj, dhe për veriun e Italisë, rendimentet variojnë nga 8% deri në 10,5%, ndërsa për qendrën dhe jugun nga 11% në 16%. Duhet theksuar një detaj…”
Çfarë doni të thoni?
“Disa anëtarë të shoqatës na kanë kërkuar të identifikojmë saktesisht rendimentin në vaj, pasi ata dërgojnë ullinj në mullinjtë që peshohen në kilogramë dhe u kthehen në litra. Pra, për qartësi: kemi supozuar një prodhues ullinjsh që dërgon në mulli 200 kilogramë ullinj dhe mulliatori i kthen 27 litra vaj. E dimë që dendësia e vajit është 0,916, kështu që një litër vaj është i barabartë me 0,916 kilogramë. Në këtë rast, mjafton të shumëzojmë litrat e vajit me 0,916 dhe do të marrim se prodhuesi ynë i ullinjve sjell në shtëpi 24,7 kilogramë vaj, të cilat, nëse i ndajmë me 200 kilogramë ullinj që ka dorëzuar në mulli, i japin një rendiment prej 12,3%”.
