Ujitja e kontrolluar e bimëve super-intensive mund të kursejë deri në 50% të ujit pa reduktuar prodhimin. Të paktën për ullinjtë e tryezës. Kjo u vërtetua nga një grup kërkimor nga Universiteti i Seviljes, duke hedhur poshtë faktin se stresi i ujit në kulturat super-intensive çon automatikisht në një humbje të cilësisë së produktit.
Stresi i ujit
Në studimin e botuar në një revistë shkencore (Agricultural Water Management), studiuesit analizuan se si nivele të ndryshme të stresit ujor mund të ndikojnë në pemën e ullirit, duke vlerësuar si prodhimin ashtu edhe cilësinë e frutave.
Për ta bërë këtë, ata aplikuan ujitje deficiti të kontrolluar, duke kufizuar sasinë e ujit në fazat kyçe të zhvillimit të pemëve, siç është forcimi i bërthamës, një moment kritik në të cilin është e mundur të reduktohet stresi i ujit pa cenuar cilësinë përfundimtare të ullinjve të prodhuar .
Studimi u krye midis 2020 dhe 2023 në një ullishte super intensive në Coria del Río (Sevilje). U vendosën tre trajtime ujitjeje: një kontroll (pa stres ujor), një ujitje me deficit të kontrolluar (duke aplikuar stres ujor në fazat më rezistente fenologjike) dhe një i thatë (pa ujitje).
Gjatë kësaj periudhe, studiuesit kryen matje javore në terren, duke regjistruar të dhëna për gjendjen ujore të bimëve, sasinë dhe cilësinë e frutave, lulëzimin, pra lulet që zhvillohen në lastarët e rritur gjatë sezonit të mëparshëm dhe rezistenca e vajit të ullirit përmes një teknike për të matur presionin e këputjes së bërthamës.
Rregullimi i ujitjes
Rezultatet e studimit zbuluan se trajtimi i ujitjes me deficit të kontrolluar u krye në mënyrë të ngjashme me atë të kontrollit, duke reduktuar ujin e përdorur me 50%. Anasjelltas, trajtimi në zonat e thata nuk ishte efektiv. Në të vërtetë, pemët e paujitura treguan një reduktim të ndjeshëm në vëllimin e tendës dhe madhësinë e frutave, duke i bërë ato të papërshtatshme për prodhimin komercial të ullirit të tryezës. “Edhe pas përpjekjeve për rihidrim, frutat nuk arritën madhësinë apo ngurtësinë e kërkuar”, shpjegoi studiuesja nga Departamenti i Agronomisë së Universitetit të Seviljes dhe autorja e studimit, Marta Sánchez Piñero.
Mundësi të reja
Ky studim gjithashtu prezanton mundësi të reja për të menaxhuar burimet në mënyrë më efikase. “Aftësia për të rregulluar ujitjen gjatë fazave kritike të zhvillimit të frutave – nënvizoi Marta Sánchez – mund të ndihmojë fermerët të përballojnë kushtet e thatësirës pa sakrifikuar prodhimin. Për më tepër, rezultatet nxjerrin në pah rëndësinë e rihidrimit adekuat të pemës së ullirit pas periudhave të kufizimit të ujit për të siguruar zhvillim të mirë në sezonet e njëpasnjëshme.”
